Posted on Comments 0

INNOWACJA PEDAGOGICZNA

„Zabawa bez zabawek” – wdrażanie dzieci do aktywnego i twórczego spędzania czasu wolnego
 

WSTĘP

Zabawa jest – obok nauki i pracy – jedną z głównych aktywności każdego z nas. Zwłaszcza dla dzieci ma ona szczególne znaczenie, bo wpływa na ich rozwój.

W dzieciństwie, a szczególnie w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym zabawa rozkwita najbardziej. Odgrywa ona ogromna rolę w rozwoju dziecka, stanowi dla niego główną formę poznawania rzeczywistości: uczy, wychowuje, rozbudza określony stosunek do otoczenia społecznego, daje możliwości zdobycia doświadczenia  i wiadomości, stwarzając także warunki pobudzające do komunikowania się, myślenia i twórczości oraz jest źródłem wielu przeżyć i radości.

Przedszkolak potrafi bawić się samodzielnie i twórczo. Uczy się również współpracy, bo chętniej bawi się w grupie rówieśników. 3, 4, 5-latki wręcz same rwą się do nauki, rozwoju i poznawania nowych rzeczy. Jednak, aby mogły się rozwijać, nie wystarczy samo podstawienie im samochodzików, lalek czy zabawek interaktywnych.

Każdy mógł obserwować niemowlaki, które za ulubione zabawki wybierają garnki, plastikowe butelki lub kartki papieru. Rzeczy te można dotykać, turlać, uderzać, zginać itd. Pobudza to ciekawość i chęć poznawania świata u dzieci. Natomiast często interaktywne zabawki, które mają mnóstwo funkcji okazują się przytłaczające, a nawet straszne dla niejednego malucha.

Dzieci starsze, czyli już w wieku przedszkolnym bardzo lubią elektroniczne zabawki, gry komputerowe i tablety. Niestety zabawa tymi przedmiotami jest bierna i odtwórcza. Nie wymaga od dzieci prawie żadnego wysiłku. Sztuką jest zachęcenie dziecka do kreatywnej, twórczej zabawy. Czasem wystarczy tylko pozwolić dzieciom się trochę pobrudzić, pohałasować (np. podczas grania na garnkach). Później zawsze można pobawić się w sprzątanie.

Rodzice i nauczyciele powinni również dostarczać maluchom pomysłów do zabawy.

Uczenie się pod kierunkiem dorosłego jest jednym z istotnych warunków rozwoju dziecka. Należy pamiętać jednak, że można pomóc dziecku prowokując go do rozwoju bądź ograniczyć je, zablokować i pozbawić w ten sposób radości wzrastania. Dlatego też kierując rozwojem dziecka należy towarzyszyć dziecku w rozwoju, dać mu słuszne prawo do twórczego kreowania siebie, tworzyć warunki działania, inspirować, motywować do aktywności.

W dzisiejszych czasach, kiedy dorośli coraz więcej pracują, rozwijają się zawodowo, mają niestety niewiele czasu dla swoich pociech. Wygodniej i szybciej kupuje się gotowe zabawki. Dzieci jednak szybko się nimi nudzą i czekają na nowe, drogie gadżety. Zabawki stworzone samodzielnie mają dużo większe znaczenie dla maluchów. Istotny dla rozwoju dzieci jest również wspólny czas spędzony z rodzicami.

Naszym głównym założeniem w tworzeniu innowacji jest pozwolenie dzieciom na samodzielne szukanie rozwiązań problemu jaki jest przed nimi stawiany. Nuda jest zjawiskiem, które nie powinno występować w przedszkolu, dlatego właśnie wszystkie nudne zabawki chcemy zastąpić tymi nowoczesnymi, pomysłowymi, wykonanymi z pełnym zaangażowaniem, a co najważniejsze z przekonaniem, że „zrobiłem to sam, dlatego jest takie fajne i piękne”! Chcemy dać naszym dzieciom poczucie sprawstwa, pokazać im, że chcieć to znaczy móc oraz, że o wiele fajniejsze jest to co zrobią same niż to co dostaną podane na przysłowiowej „tacy”.

 

I.OPIS, ZAKRES I MIEJSCE INNOWACJI

Autorki:

mgr Kamila Kondracka

mgr Magdalena Frydrych

mgr Paulina Szymańska

mgr Halina Ostańska

mgr Beata Tarczyluk

mgr Paulina Staniak

mgr Eliza Legieć

mgr Justyna Soboń

mgr Ewelina Romanowska

 

Realizatorzy: Wszystkie Nauczycielki Przedszkola w Puchaczowie.

Rodzaj innowacji: organizacyjno – metodyczna.

 

Warunki realizacji:

Tematem innowacji jest realizacja projektu „Zabawa bez zabawek”. Główną ideą są zajęcia bez zabawek, podczas których dzieci mogą się bawić tylko swoją wyobraźnią. Ze zgromadzonych przy pomocy rodziców i pracowników przedszkola materiałów, dzieci samodzielnie wykonują zabawki, tworzą i organizują sobie zabawę. W trakcie realizacji projektu przedszkolaki eksperymentują, doświadczają.

Zadaniem nauczyciela jest koordynowanie pracy grupy, czuwanie nad bezpieczeństwem dzieci, wnikliwa obserwacja i udzielanie pomocy, w przypadku, gdy dziecko o taką pomoc poprosi. Zaleca się dużą swobodę działań dzieci.

Innowacja nie wymaga zwiększonych nakładów finansowych.

Zakres innowacji: Działaniem innowacyjnym zostaną objęte wszystkie dzieci z Przedszkola w Puchaczowie.

Czas trwania: 04.11.2024 – 08.11.2024

 

II. UZASADNIENIE POTRZEBY WPROWADZENIA INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ

W dzisiejszych czasach dzieci żyją w świecie pełnym zabawek, gier komputerowych i bajek telewizyjnych. Półki w pokojach dziecinnych przeważnie uginają się od plastikowych, nowoczesnych gadżetów, pojawia się coraz więcej kanałów z bajkami, coraz młodsze dzieci opanowują podstawową obsługę komputera, tabletu czy telefonu komórkowego. Dawniej dzieci tworzyły swoje własne zabawki: zastawy stołowe z kubeczków po śmietanie, robiły ciastka z plasteliny czy pączki z piasku. Dzisiaj dostają gotowy zestaw do gotowania, kącik dla lalek, auta czy roboty. Dzieci dostają konkretne, atrakcyjne, kolorowe rzeczy i nowości technologiczne, które pochłaniają cały ich czas wolny. Zabawki, które są dostępne na rynku wcale nie sprzyjają w kształtowaniu dziecięcej wyobraźni oraz radzeniu sobie w kontaktach rówieśniczych. Dziecko trzymając w ręku „super gotowca” często samo nie wie co, z kim i w jaki sposób chcę z tą zabawką robić. Dlatego właśnie zdecydowałyśmy się na wprowadzenie do naszego przedszkola innowacji „Zabawa bez zabawek”, której głównym celem jest powrót do czasów bez zabawek, a tym samym zmobilizowanie zarówno dzieci jak i nauczycieli do nowej formy zabawy. Zabawy, która pozwoli na wyzwolenie kreatywności i samodzielności dzieci, a także zmieni rolę nauczyciela z osoby sugerującej, a nawet podającej gotowe rozwiązania do osoby kontrolującej, pomagającej tylko w sytuacjach koniecznych. Taka forma zabawy pozwoli odnaleźć dzieciom swoje, dotąd niezauważalne, zdolności, dostarczając im jednocześnie wielką satysfakcję. Wspólne tworzenie, majsterkowanie, prace uczą współpracy, rozwiązywania problemów, rozwijają sprawność manualną i zainteresowania dzieci, są zatem atrakcyjnym sposobem realizacji podstawy programowej wychowywania przedszkolnego. Nauka różnych umiejętności i zdobywanie wiedzy o otaczającym świecie odbywa się okazjonalnie.

Poprzez projekt „Zabawa bez zabawek” chcemy pokazać dzieciom jaką wielką siłę ma ich wyobraźnia, jak wiele niepowtarzalnych rzeczy można zrobić samemu, bądź z pomocą rodziców czy nauczyciela, a czas wolny można spędzać inaczej niż przed telewizorem czy komputerem. Pragniemy zachęcić dzieci i rodziców do wspólnego spędzania czasu na tworzeniu, majsterkowaniu, zabawie.

Zarówno rodzice jak i przedszkolaki są otwarci na różnego rodzaju nowości, ulepszenia naszej placówki, dzięki tej innowacji stawiamy nowe wyzwanie dzieciom, rodzicom i samym sobie.

 

III. CELE INNOWACJI

Cele ogólne:

  • Rozwijanie kreatywności i wyobraźni dzieci;
  • Znalezienie alternatywnych form zabawy;
  • Wdrażanie do aktywnego spędzania czasu wolnego;
  • Przeciwdziałania uzależnieniom wieku przedszkolnego (elektroniczne zabawki, telewizja, gry komputerowe);
  • Wdrażanie do zgodnego funkcjonowania w zabawie i w sytuacjach zadaniowych;
  • Rozwijanie uzdolnień i zainteresowań dzieci;
  • Eksplorowanie i doświadczanie otaczającej rzeczywistości;
  • Podniesienie jakości pracy przedszkola w zakresie stosowania nowoczesnych metod zabawowych twórczych z elementami doświadczenia, obserwowania i eksperymentowania;
  • Wspieranie wszechstronnego rozwoju dzieci.

 

Cele szczegółowe:

  • Zachęcanie do samodzielności;
  • Kształtowanie umiejętności planowania działań;
  • Rozwijanie twórczego myślenia u dzieci;
  • Wdrażanie do współdziałania podczas zabawy i pracy;
  • Rozwijanie sprawności manualnej;
  • Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów i problemów;
  • Rozwinięcie umiejętności społecznych;
  • Dostarczenie radości tworzenia;
  • Wzmacnianie silnych stron psychiki dziecka, które uodpornią je na uzależnienia;
  • Wzmacnianie wiary w siebie;
  • Przełamywanie nieśmiałości;
  • Wdrażanie do spędzania czasu wolnego na świeżym powietrzu;
  • Umiejętne korzystanie z różnorodnych przyborów np. rolki papierowe, pudełka, narzędzia ogrodnicze ,woda, lupa, teleskop itp.
  • Umiejętne zastosowanie przez nauczycieli nowoczesnych metod pracy z elementami eksperymentu oraz nowatorskich rozwiązań;
  • Pomoc w odkrywaniu potencjału dziecka;
  • Poznawanie wielorakości, złożoności i bogactwa otaczającego nas świata;
  • Kształtowanie zdolności do analizowania, ciekawości badawczej;
  • Sprawianie radości z możliwości eksperymentowania, działania i tworzenia;
  • Rozwijanie umiejętności technicznych.

 

IV. SPOSOBY REALIZACJI

  • Poinformowanie dzieci i rodziców o planowanych działaniach podczas rozmów indywidualnych, informacji w formie plakatów i na stronie internetowej przedszkola;
  • Zbieranie materiałów i surowców wtórnych niezbędnych do przeprowadzenia projektu przez rodziców i pracowników przedszkola;
  • Bezpośrednio przed rozpoczęciem głównego etapu projektu spakowanie i schowanie wszystkich zabawek z sal dydaktycznych;
  • Tworzenie przez dzieci własnych zabawek z wcześniej zebranych materiałów i surowców wtórnych, eksperymentowanie, doświadczanie;
  • Po zakończeniu projektu umieszczenie na stronie internetowej zdjęć dokumentujących  jego realizację w przedszkolu.

 

V. SZCZEGÓŁOWY OPIS PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ

Wprowadzenie innowacji poprzedzać będzie akcja informacyjna dla rodziców. Informacje o realizacji projektu zostaną rozesłane przez wychowawców poprzez dziennik elektroniczny oraz zostaną wywieszone na tablicach informacyjnych. Na wszelkie wątpliwości i pytania rodziców odpowiadać będą wychowawcy podczas rozmów indywidualnych.

Następnym etapem będzie zbiórka materiałów i surowców wtórnych niezbędnych do przeprowadzenia projektu przez rodziców i pracowników przedszkola. W specjalnie do tego celu wyznaczonych miejscach, gromadzone będą np. kartonowe pudła różnych rozmiarów, materiały, sznurki, taśmy, plastikowe butelki, wstążki, kolorowe papiery, styropian, sztuczna biżuteria, kolorowe apaszki itp. Będziemy gromadzić również narzędzia do majsterkowania i niepotrzebne przedmioty domowe, które będzie można wykorzystać w zabawie.

Bezpośrednio przed rozpoczęciem głównego etapu projektu zabawki z sal dydaktycznych zostaną spakowane i schowane. W każdej sali w dużej kopercie dzieci znajdą list od zabawek o treści:

Kochane dzieci zbliżają się wakacje. Każdy z Was zapewne gdzieś wyjedzie ze swoimi rodzicami. Będzie spędzać czas nad morzem, w górach, na mazurach albo u babci czy też cioci.

My Wasze zabawki z przedszkola też pragniemy wybrać się na wycieczkę do krainy zabawek. Odwiedzimy tam swoich kolegów i koleżanki. Nie martwcie się, wyjeżdżamy tylko na 2 tygodnie. Później wrócimy do Was stęsknione i rządne wspólnej zabawy. Nie zostawiamy Was jednak bez niczego. Widzieliśmy, że zgromadziliście sobie wiele ciekawych rzeczy. Spróbujcie zrobić z nich coś fajnego, coś czym można się pobawić z kolegą. Zostawiamy Wam w zamian coś bardzo cennego – wyobraźnię. Z nią można zdziałać cuda.

Życzymy wspaniałych pomysłów i obiecujemy, że po dwóch tygodniach wszystkie wrócimy do domu czyli do Waszej sali.

Zabawki.

W dniu odczytania przez dzieci listu rozpoczyna się realizacja projektu.

Rola nauczyciela w czasie wolnym sprowadzała się będzie do czuwania nad bezpieczeństwem, zachęcania dzieci do samodzielnego wykonywania zabaw i zabawek oraz czuwania nad przestrzeganiem zasady nie przynoszenia zabawek z domu.

Rodzice aktywnie włączą się do działania. Ich zadaniem będzie nie tylko dostarczanie różnego rodzaju materiałów do wykonywania zabawek (lista potrzebnych materiałów do realizacji projektu będzie systematycznie uaktualniana i dostępna na tablicy informacyjnej). Po zakończeniu projektu na stronie internetowej umieszczone zostaną zdjęcia dokumentujące  jego realizację w przedszkolu.

 

VI. SPODZIEWANE EFEKTY

Dziecko:

  • wzrost kreatywności, rozbudzenie inwencji twórczej;

  • wyrobienie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych: umiejętne rozwiązywanie konfliktów, proszenie o pomoc, dzielenie się, akceptowanie innych rozwiązań, obrona własnego zdania;

  • wzrost umiejętności manualnych;

  • wzrost umiejętności pracy w zespole;

  • wzrost umiejętności konstrukcyjnych;

  • rozbudzenie i rozwój talentów artystycznych;

  • wzrost samodzielności;

  • zintegrowanie społeczności przedszkolnej;

  • wzrost poczucia własnej wartości;

  • dostarczenie radości tworzenia;

  • aktywne spędzanie czasu wolnego;

  • nauka samodzielnego tworzenia zabawek;

  • nauka analizowania;

  • oryginalność i płynność myślenia;

  • ciekawość świata, umiejętność poszukiwania odpowiedzi na mądre i ciekawe pytania przyrodnicze, kulturowe i techniczne.

 

Przedszkole:

  • promowanie placówki w środowisku lokalnym;

  • zbudowanie pozytywnego wizerunku przedszkola wśród rodziców i dzieci;
  • zintegrowanie społeczności przedszkolnej;

  • podniesienie atrakcyjności oferty edukacyjnej przedszkola;

  • umiejętność stosowania nowoczesnych metod zabawowych -twórczych z elementami odkrywania, eksperymentowania, obserwowania, doświadczania, nowatorskich rozwiązań innowacyjnych;

  • współpraca w zakresie wymiany informacji, poglądów, refleksji pedagogicznej;

  • umiejętność planowania nowoczesnych metod i form pracy oraz umiejętność wykorzystania nowych środków dydaktycznych;

  • rozbudzenie i rozwój talentów artystycznych.

 

VII. EWALUACJA

Chcąc sprawdzić efekty wprowadzonej innowacji na bieżąco będziemy monitorować zaplanowane działania. Badanie przydatności realizowanej innowacji będzie przybierało formę ewaluacji bieżącej. Nauczyciele będą prowadzili bezpośrednią obserwację zachowań dzieci, preferowaną formę aktywności, zaangażowania w nią dzieci, obserwacji, analizie podlegać będzie kreatywność, twórczość dzieci przy realizacji działań innowacyjnych przejawiająca się w oryginalności pomysłów i poczynionych wyborów. Nauczyciele będą rejestrowali wyniki i spostrzeżenia z obserwacji.

Dokładnej analizy funkcjonowania programu w codziennej praktyce dokonamy poprzez:

  • przygotowywanie raportu podsumowującego wdrażanie innowacji.

Celem ewaluacji jest uzyskanie informacji zwrotnej na temat funkcjonowania programu. Zebrane informacje posłużą do sporządzenia raportu, porównania zamierzonych celów i osiągniętych rezultatów, a także wyciągnięcia wniosków i zaplanowania ewentualnych działań uwzględniających uzyskane wyniki, przeznaczonych do realizacji w przyszłości.

Przygotowany raport z opracowanymi wnioskami zostanie przedstawiony Dyrektorowi i Radzie Pedagogicznej.

 

VIII. BIBLIOGRAFIA

  1. Freya Jafke; „Zabawki z naturalnych materiałów”; Genesis Gdynia 1995
  2. Erich Fromm; „Mieć czy być” Rebis Poznań 2000
  3. W. Loscher „Świat wokół mnie, wrażenia zmysłowe w zabawach dzieci” Jedność Kielce 2002
  4. W. Okoń; „Zabawa a rzeczywistość”; WSiP Warszawa 1987
  5. M. Wilczek: „Zapraszamy do zabawy”; oficyna wydawnicza KOM-PAKT Warszawa 1993
  6. Publikacja Projekt „Przedszkole bez zabawek” – Izabela Czaja-Antoszek