Innowacja pedagogiczna „SPRAWNE RĄCZKI”

INNOWACJA PEDAGOGICZNA

„SPRAWNE RĄCZKI”

WSTĘP

„Można by rzec, że jeśli człowiek myśli, to myśli dłonią i dłonią działa.”

M. Montessori „Umysł Dziecka. Umysł absorbujący”

Dzieci w wieku przedszkolnym wykazują naturalną dla swojego wieku i etapu rozwoju sprawność fizyczną. Charakteryzują się aktywnością, ciekawością, skłonnością do naśladownictwa, łatwością czerpania wiedzy z otoczenia, a także wrażliwością emocjonalną. Każdy przedszkolak posiada wrodzony potencjał, tworzy własny niepowtarzalny świat.

Systematyczne podnoszenie sprawności ruchowej wiąże się z wszechstronnym rozwojem psychicznym i fizycznym. Warunkiem niezbędnym, umożliwiającym wyzwolenie dziecięcego wewnętrznego potencjału, jest poszanowanie jego spontaniczności. Dla dziecka jego ruch jest źródłem radości, dobrej zabawy, zaangażowania, a przede wszystkim podstawową formą uczenia się oraz zdobywania wiedzy o otaczającej rzeczywistości. Motoryka duża i mała są niezwykle ważne w prawidłowym rozwoju dziecka. Rysunek, taniec, ruch, muzyka są to rodzaje ekspresji, które wyzwalane w sposób naturalny i umiejętnie wykorzystywane, mogą przyczyniać się do rozwijania u dzieci potrzeby poznawania świata i kształcenia aktywności edukacyjnej.

Sprawności motoryczne definiuje się jako rodzaj bardzo precyzyjnej koordynacji, w której zasadniczą rolę odgrywają mięśnie krótkie. Sprawność dobrze wyuczona przekształca się w nawyk.

W okresie przedszkolnym dziecko zdobywa wiele umiejętności manualnych, które będzie wykorzystywało w przyszłym życiu. Nie jest to tylko nauka malowania, rysowania czy pisania, ale także samodzielne sznurowanie butów, mycie zębów czy zapinanie guzików. Wszystkie te czynności wymagają od dziecka niezwykłej sprawności rąk, a szczególnie palców. Przebieg rozwoju manualnego następuje tak, że palce ręki, rozwija się najpóźniej, po barku, ramieniu i dłoni. Dlatego też zadaniem nauczycieli i rodziców jest kształcenie i rozwijanie sprawności manualnej przedszkolaków. W przypadku dzieci najlepszą formą nauki jest oczywiście zabawa.

Kształtowanie sprawności manualnej dziecka od najmłodszych lat najbardziej zaprocentuje w momencie, kiedy przedszkolaki zaczną uczęszczać do szkoły i będą musiały samodzielnie poradzić sobie z codziennymi obowiązkami. Wówczas sprawne manualnie dziecko znakomicie poradzi sobie w nauce pisania i rysowania.

I. OPIS, ZAKRES I MIEJSCE INNOWACJI

Autorki: mgr Ewelina Romanowska, mgr Kamila Kondracka, mgr Beata Tarczyluk

Wdrożenie innowacji w placówce w roku szkolnym 2023/2024: mgr Kamila Kondracka, mgr Beata Tarczyluk, mgr Eliza Legieć

Realizatorzy: Grupa „Biedronki”, Grupa „Sówki”

Rodzaj innowacji: programowa

Wzbogacenie programu nauczania o nowe treści, formy i metody służące rozwijaniu motoryki małej uwzględniając cały rozwój dziecka w wieku przedszkolnym.

Warunki realizacji:

Innowacja „Sprawne rączki” opiera się na praktycznym działaniu i eksperymentach. Program jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego zawartą w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 roku. Ma charakter otwarty – jego treści mogą być rozszerzane w zależności od zainteresowań dzieci.

Innowacja jest skierowana dla grupy dzieci 3-4 letnich. Zajęcia odbywać się będą raz w tygodniu w czasie realizacji codziennych zajęć z podstawy programowej. Dodatkowo dzieci będą miały do wykonania jedno zadanie tygodniowo, jednak to przedszkolaki będą decydowały o tym kiedy zostanie ono wykonane (zastosowanie elementów planu daltońskiego) . Z czasem liczbę zadań dodatkowych będzie można zwiększyć.

Niniejsza innowacja ma na celu podniesienie zdolności manualnych dzieci oraz szerzenie idei poznawania poprzez doświadczanie z wykorzystaniem m.in. elementów metody – terapia ręki. Ma ona zachęcać i motywować do polisensorycznego poznawania świata poprzez manipulowanie przedmiotami o rożnych fakturach, kształtach, konsystencji.

Innowacja „Sprawne rączki” ma również charakter profilaktyczny. Jej zadaniem jest zapobiegnięcie wystąpienia u dzieci niedostatecznej sprawności rąk

Innowacja nie wymaga dodatkowego nakładu finansowego.

Zakres innowacji: Działaniem innowacyjnym zostaną objęte wszystkie dzieci z grupy „Biedronke” i „Sówek”

Czas trwania: Wrzesień 2023 – Czerwiec 2024 (z możliwością przedłużenia na kolejne lata)

[read more]

Podstawa prawna:

Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) – art. 22 ust. 2 pkt 6 oraz 33 ust. 1 pkt 4;
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz. U. z 2002 r. Nr 56, poz. 506, z póź. zm. Dz. U. z 2011r. , Nr 176 poz. 1051).

II. UZASADNIENIE POTRZEBY WPROWADZENIA INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ

W procesie wychowawczo-dydaktycznym prowadzonym w naszej placówce dużą uwagę przywiązujemy do rozwoju zdolności motorycznych u dzieci już od pierwszych dni pobytu w przedszkolu.

Zabawy manualne i ruchowe dostarczają każdemu przedszkolakowi wiele korzyści. Wzmacniają one cały organizm, a także jak dowodzi nauka, właściwa organizacja ruchu usprawnia konkretne funkcje mózgu.

Innowacja „Sprawne rączki” jest naszą odpowiedzią na zauważone problemy dzieci w zakresie sprawności motorycznych zarówno w obrębie motoryki małej jak i dużej, a także wyjście naprzeciw wymogom edukacyjnym zawartym w aktualnej podstawie programowej wychowania przedszkolnego. Pracując z dziećmi na przestrzeni lat zauważyłyśmy, że mają one coraz niższy poziom umiejętności manualnych, nieprawidłowy rozwój motoryki małej, a także nieprawidłowy chwyt narzędzia pisarskiego. Obecnie obniżony poziom sprawności manualnej coraz częściej wynika z szybkiego rozwoju technologii wizualnych. Łatwa dostępność do środków masowego przekazu typu: komputery, Internet, gry komputerowe i ich atrakcyjność dla dziecka powoduje wypieranie tradycyjnych sposobów spędzania czasu wolnego. Dzieci aktualnie coraz rzadziej sięgają po gry planszowe, manipulacyjne, a nawet niechętnie rysują, wycinają czy majsterkują. Rozwój motoryczny jest ściśle powiązany z późniejszym sprawnym rysowaniem i czytelnym pisaniem. Wymaga dużo czasu, praktyki i solidnego przygotowania mięśni ręki. Zaproponowane w Innowacji Pedagogicznej zajęcia pozwolą dzieciom w wieku przedszkolnym na usprawnienie małej motoryki, czyli precyzyjnych ruchów rąk, dłoni i palców oraz dostarczenie wrażeń dotykowych umożliwiających poznawanie różnych kształtów, struktur materiałów oraz nabycie umiejętności ich rozróżniania, jak również doskonalenia czynności samoobsługowych oraz pobudzenie zainteresowań i aktywności własnej dziecka. Wykorzystanie różnego rodzaju ćwiczeń i zabaw pomoże rozwinąć siłę i giętkość palców, rąk i ramion. Wpłynie pozytywnie na koordynację wzrokowo-ruchową i sprawność manualną. Czas spędzony na zabawach i ćwiczeniach manualnych pomoże naszym podopiecznym zbudować solidne podstawy konieczne do nauki szybkiego, płynnego i czytelnego pisania oraz do szybszej adaptacji w warunkach szkolnych.

III. CELE INNOWACJI

Cel główny:

stymulowanie rozwoju motoryki małej i dużej, rozwijanie integracji sensorycznej i wpływanie na wszechstronny rozwój najmłodszych podopiecznych.

Cele szczegółowe:

usprawnianie ruchów w zakresie dużej motoryki,
usprawnianie ruchów w zakresie małej motoryki,
poprawa umiejętności właściwego chwytu,
rozwijanie zdolności manipulacyjnych,
rozwijanie precyzyjnych ruchów rąk,
wydłużenie zdolności koncentracji uwagi,
prowokowanie do przekraczania linii środkowej ciała,
stymulacja dotykowa dłoni,
kształtowanie koordynacji wzrokowo-ruchowej,
wiary we własne siły,
wspomaganie harmonijnego rozwoju dziecka,
profilaktyka niedostatecznej sprawności rąk,
zachęcanie do aktywności,
wyciszenie negatywnych emocji, relaks,
budzenie wiary we własne możliwości,
rozwijanie samodzielności i odpowiedzialności za wyniki własnej pracy,
umiejętność wykorzystania różnorodnych materiałów plastycznych,
uczenie się spędzania czasu wolnego w sposób twórczy.

SPOSOBY REALIZACJI

Założeniem innowacji jest wzbogacenie programu nauczania o nowe treści, formy i metody służące rozwijaniu motoryki małej uwzględniając cały rozwój dziecka w wieku przedszkolnym. Innowacja realizowana jest w godzinach pracy przedszkola, zajęcia odbywają się raz w tygodniu. Innowacja może być realizowana jako część zajęć dydaktycznych. Zajęcia będą prowadzone w formie warsztatów, które będą zachęcały dzieci do samodzielności w rozwiązywaniu problemów, uczyły współpracy w grupie, wzmacniały wiarę we własne możliwości.

TREŚCI PROGRAMOWE

I. Ćwiczenia rozmachowe – usprawniają całą rękę (rozluźniają napięcie mięśni ramienia i przedramienia) m.in.:

Zabawy przy piosenkach: „Rączki”, „Praczki”, „Baby shark”, „Mucha w Mucholocie” i inne.
Rysowanie oburącz w powietrzu dużych wzorów np. drzewo, dom, serce, itp.
Rysowanie patykiem na piasku, na dużym papierze, na tablicy
Pokrywanie dużych płaszczyzn farbami, kredkami, mazakami.
Zagadki ruchowe np. naśladowanie ptaków, samolotów, czynności i ich odgadywanie.
Pływanie „na sucho” – wykonywanie rękoma ruchów jak przy pływaniu crawlem, potem jak w stylu grzbietowym (po 10 razy każdego ruchu).
Krążenie ramionami (do przodu i do tyłu), ręce wyciągnięte w bok – na wysokości ramion.

II. Ćwiczenia usprawniające staw nadgarstkowy, dłonie i palce rąk m.in:

zabawy różnymi masami sensorycznymi
lepienie z gliny lub plasteliny,
marsz palców po stole w określonych kierunkach, bębnienie palcami,
przewlekanie nitek przez dziurki w tekturze,
wycinanie, wydzieranie z papieru,
nawlekanie korali, makaronu na sznurek,
malowanie szlaczków grubym pędzlem na dużej powierzchni,
stemplowanie pieczątkami z ziemniaka, gumowymi, drewnianymi,
malowanie placami, pędzlem, watą, gąbką: linii pionowych, poziomych, falistych,

Nawijanie sznurka oburącz z obciążeniem na wałek – wzmacnianie mobilności nadgarstków (przedmiot, który nawijamy, powinien być ciężki).
Zadania wzmacniające pracę dłoni: toczenie piłeczek fakturowych,

Zbieranie drobnych elementów (monety, ziarenka, guziki) – dwoma palcami kciukiem i wskazującym.
Ugniatanie papierowych kul i rzucanie nimi do celu.
Dotykanie przedmiotów o różnej fakturze.
Ćwiczenia dłoni – krążenie, uderzanie (np. delikatne stukanie o podłogę, ścianę, kolana, stolik) pocieranie, zaciskanie i otwieranie dłoni.
Ściskanie miękkiej piłeczki lub gąbki.
Otwieranie i zamykanie pudełek, odkręcanie i zakręcanie słoików, butelek.
Wkładanie i wyjmowanie przedmiotów do pudełka z patrzeniem i bez patrzenia.
Trzymanie w ręku łyżki i nabieranie na nią niewielkich przedmiotów np. grochu.
Zabawy z wlewaniem, przelewaniem, strzepywaniem wody z palców.
Pogrubianie prostych wzorów i konturów prostych kształtów (linii, kół, szlaków) np. za pomocą flamastra.
Cięcie nożyczkami z uwzględnieniem stopniowania trudności (cięcie po linii prostej, po falistej, wycinanie form geometrycznych, wycinanie konkretnych obrazków).
montowanie konstrukcji z gotowych elementów (klocków, krążków itp.).
układanki płaskie (obrazkowe, geometryczne) klockowe, wtyczkowe z zachowaniem stopniowania trudności: na wzorze, według wzoru i bez wzoru (z pamięci lub z domysłu).
zabawy paluszkowe.

III. Ćwiczenia manualne (usprawniające małe ruchy ręki: dłoni, nadgarstka i palców) m.in:

Mocne zaciskanie dłoni (wzmacnia chwyt, poprawia napięcie mięśniowe).
Krążenia dłoni: wyciągniętych w bok, stykających się, ułożonych równolegle (młynek).
Dociskanie złożonych dłoni do siebie (ręce zgięte w łokciach) – policzyć do 3 i rozluźnić (powtórzyć 10 razy).

Wymachy dłoni (pożegnanie, odganianie muchy itp.).
Wyciskanie gąbki w ciepłej wodzie.
„Prowadzenie” korali po labiryncie z drutu (kształt labiryntu należy zmieniać).
Wzmacnianie chwytu pisarskiego. Dziecko silnie przyciska do siebie trzy palce (kciuk, wskazujący i środkowy), odlicza do 3 i rozluźnia z szerokim rozpostarciem dłoni. Powtórzyć 10 razy.
Spacery palcami po stole – w różnych ich zestawieniach np. wskazujący i serdeczny, kciuk i mały itp.

IV. Ćwiczenia ułatwiające opanowanie prawidłowego chwytu i sposobu trzymania ołówka:

Ćwiczenie chwytu hakowego: Podnosimy ręce tak, żeby łokcie były na wysokości klatki piersiowej. Łączymy dłonie, chwytając je palcami od II do V. Staramy się rozciągać zahaczone palce na zewnątrz. W ten sposób ćwiczymy mięśnie i rozprostowujemy zastałe stawy. Zmniejszamy też napięcie mięśniowe.
Trenowanie siły chwytu: Kładziemy przedramię na stole, dłoń układamy na przedmiocie kolistym o dość dużej średnicy (gumowej lub wypełnionej piaskiem piłce, gąbce), co umożliwi nam podparcie sklepienia poprzecznego ręki. Ściskamy przedmiot i rozluźniamy uchwyt, czyli wykonujemy zgięcie i wyprost stawów międzypaliczkowych. W miarę postępów ćwiczeń zmniejszamy średnicę chwytanego przedmiotu.
Wytwarzanie chwytu pęsetkowego: zbieranie dwoma palcami ziarenek ryżu, kaszy, grochu, zbieranie ziarenek pęsetą (może być kosmetyczna), zabawy spinaczami do bielizny,
Poprawianie jakości chwytu: Opuszkiem każdego palca staramy się kolejno i precyzyjnie dotknąć (a potem docisnąć) do kciuka. W ten sposób ćwiczymy jakość chwytu (w tym przypadku szczypcowego i opuszkowego), czyli umiejętność dostosowania ręki do trzymanego przedmiotu – zarówno kubka, jak i narzędzia pisarskiego.

V. Ćwiczenia zdolności kontrolowania siły nacisku ręki dziecka w trakcie pisania:

kreślenie linii, figur na tackach z kaszą,
malowanie farbą palcami na dużych arkuszach papieru,
malowanie farbą przy użyciu pędzla do golenia,
wykonywanie ćwiczeń graficznych przy użyciu rozmaitych narzędzi wymagających zróżnicowania siły nacisku: lekkiego (kreda, węgiel rysunkowy, pędzelki, cienkie mazaki, pióro) i silnego (kredki woskowe, gruby mazak, ołówek, długopis)

VI. Wytwarzanie nawyków ruchowych związanych z kierunkiem pisania (automatyzacja ruchów):

Łączenie wyznaczonych punktów linią ciągłą.
Kreślenie linii z zachowaniem kierunku ruchu: linie pionowe – od góry ku dołowi, linie poziome – od lewej do prawej.
Rysowanie kół przeciwnie do ruchu wskazówek zegara

VI. Ćwiczenia relaksacyjne rąk – przed ćwiczeniami graficznymi oraz w przerwach:

Zaciskanie i otwieranie pięści z uświadomieniem sobie stanów napięcia mięśniowego i rozluźnienia.

Wałkowanie kredki w obu dłoniach.

Ściskanie miękkiej piłeczki w zamkniętej dłoni.
Zabawy paluszkowe.

Aby osiągnąć założone cele należy pamiętać o odpowiednim doborze metod. Wiodącymi metodami pracy na zajęciach rozwijających sprawność manualną będą metody oparte na praktycznym działaniu.

Wśród wykorzystanych metod znajdą się:

ARTETERAPIA – metoda ta służy osiągnięciu przez dziecko gotowości do nauki pisania oraz korygowania nieprawidłowej techniki rysowania i pisania. Wobec dzieci przedszkolnych spełnia ona rolę usprawniającą i stymulującą, gdyż wpływa na rozwój motoryki rąk i koordynacji wzrokowo-ruchowej. Polega ona na wykorzystaniu różnych środków artystycznych, które ułatwiają dziecku ekspresję emocji. W trakcie arteterapii dziecko uczy się przez działanie polegające na tworzeniu.

Przykładowe techniki plastyczne jakie mogą zostać wykorzystane w innowacji:

* rysowanie świecą na białym papierze dziecko wykonuje świecą rysunek, który jest zamalowywany ciemną farbą akwarelową;

* kolorowa wydrapywanka – do garnka z gotującą się wodą wlewamy mąkę wcześniej rozpuszczoną w małej ilości wody. Po chwili gotowania otrzymujemy klej, do którego dodajemy farbę w proszku. Tak przygotowaną farbą malujemy kartkę papieru, na niej przy pomocy patyka, grzebienia, szczotki tworzy się wzory;

* rysowanie na papierze ściennym- na przygotowanym papierze ściennym, rysujemy obrazek wykorzystując kredki świecowe lub pastele;

* wydrapywanie w plastelinie – na brystol nakładamy równomiernie plastelinę, następnie wykałaczką wydrapujemy wzory;

* odbijanie stóp i dłoni- umoczone w nietoksycznych farbach dłonie lub stopy odbijamy na arkuszu szarego papieru, tworzymy kompozycje;

*orgiami.
ELEMENTY PLANU DALTOŃSKIEGO – praca według planu daltońskiego zaspokaja potrzebę dziecięcej aktywności, rozwija kreatywność, samodzielność, poczucie odpowiedzialności i umiejętność współpracy. Nauczyciel stawiając przed dziećmi zwizualizowane na tablicy wyzwania, stymuluje wychowanków do niezależności. Dziecko dostaje do wykonania zadania i samo decyduje kiedy je wykona, pracując samodzielnie lub w grupie. W razie problemów może skorzystać z pomocy kolegi z grupy oraz nauczyciela. Każda grupa biorąca udział w innowacji korzystać będzie z tablicy z zadaniami. W każdy poniedziałkowy poranek nauczyciel przedstawia dzieciom kilka różnych zadań edukacyjnych na dany tydzień. (w początkowej fazie będzie to jedno zadanie wykonane z grupą w czasie zaplanowanym przez nauczyciela i jedno do wykonania w wybranym przez dziecko terminie). Po poprawnym ukończeniu swojego zadania dzieci zaznaczają na tablicy wykonanie zadania przypinając magnesik w odpowiednim kolorze.W innowacji wykorzystane zostaną również instrukcje czynnościowe. Instrukcja wykonana krok po kroku w klarowny sposób pokaże dziecku jak prawidłowo wykonać zadanie od początku do końca. Taka wizualizacja daje dziecku możliwość samodzielnego dążenia do osiągnięcia celu.Instrukcja w planie daltońskim:* to wizualizacja procesu,* składa się od 4 (dla młodszych dzieci) do 8 kroków,* w pierwszym kroku pokazuje potrzebne materiały,* w ostatnim kroku pokazuje jak powinien wyglądać efekt końcowy,* w krokach pomiędzy zawiera poszczególne etapy działania,
* powinna być prosta, jasna i najlepiej symboliczna/lakoniczna aczkolwiek zrozumiała.
TERAPIA RĘKI – ma na celu usprawnianie tzw. małej motoryki, czyli precyzyjnych ruchów dłoni i palców, jak również dostarczania wrażeń dotykowych i poznawania dzięki nim różnych kształtów, struktur materiałów oraz nabywanie umiejętności ich rozróżniania.
Ale przede wszystkim służy do osiągnięcia samodzielności w podstawowych czynnościach życia codziennego. Terapia ręki to proces, którego jednym z ostatnich elementów będzie praca przy stoliku z ołówkiem w ręku.

Przykładowe ćwiczenia terapii ręki w przedszkolu:

1. Ćwiczenia wstępne: wzmocnienie obręczy barkowej, poprawa stabilizacji, czucia głębokiego.

* czołganie się, chód kraba, turlanie po podłodze- ręce wyprostowane za głową- w rękach dzieci trzymają woreczki lub piłeczki, chód na czworakach- powoli- zwracamy uwagę na naprzemienność ruchów rąk i nóg, tragarz- przenoszenie przedmiotów na czworakach- przedmiot na plecach nie może spaść na podłogę, rzucanie piłki, taczka w parach, obroty rąk – duże ruchy przechodzące w coraz mniejsze- dzieci mają w rękach kolorowe tasiemki. Początkowo ruchy oburącz, następnie ruchy naprzemienne. Ruchy rąk na boki i do przodu z tasiemkami – ręce wyprostowane – zwracamy uwagę na pracę barków. Początkowo ruchy oburącz, następnie ruchy naprzemienne. Wałkowanie piłką dzieci leżących na podłodze w pozycji na brzuchu – dokładnie dociskając piłkę – dzieci nazywają, którą część ciała masuje nauczyciel. Przybijanie piątek w parach – dzieci leżą na brzuchu, tworzenie „mostu”, „stoliczków” – dzieci stoją w pozycji kraba – ręce wyprostowane, nogi ugięte, brzuchy płasko uniesione do sufitu tworzą stoliczki na których można coś położyć mosty – pod którymi przechodzą inne dzieci.

2. Ćwiczenia koordynacji wzrokowo- ruchowej- potrzebnej do przepisywania z tablicy.

* zabawy ze spinaczami do bielizny- przepinanie spinaczy na polecenie nauczyciela- przypnij czerwony spinacz do prawej nogawki. Odpinanie spinaczy przypiętych do ubrań dzieci i wrzucanie ich do pudełek znajdujących się za nimi. Chodzenie po równoważniach, chodzenia stopa za stopą – do przodu, do tyłu, wskakiwanie do kół przodem, bokiem, tyłem, kozłowanie piłki, odbijanie piłki od ściany i łapanie jej.

3. Ćwiczenia przedramion, nadgarstków.

* ćwiczenia z wykorzystaniem kolorowych tasiemek lub pasków bibuły- kreślenie dużych i małych kółek – nad głową, przed sobą, nakręcanie bączków, przesypywanie ryżu, kaszy z miski do miski, wybranie z ziarenek kolorowych piłeczek, guzików, kamyczków z użyciem łyżki, zamalowywanie dużej powierzchni – nauczyciel rozwiesza na ścianach arkusze szarego papieru, zadaniem dzieci jest zamalowanie dużej powierzchni, której granice wcześniej zaznaczył nauczyciel, dzieci malują dużymi pędzlami lub wałeczkami malarskimi. Istotne, by ruchu były duże, wykonywane od góry do dołu i od lewej do prawej. Odkręcanie słoików, otwieranie pojemników, zabawy z pianką do golenia- dzieci na folii rozłożonej przed nimi rozmazują piankę do golenia, naśladują ruchy nauczyciela na przykład rysują falę, koła, sprężynki całą dłonią- raz prawą, raz lewą ręka.

4. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych – przydatne do trzymania narzędzia pisarskiego.

* wyciąganie z ziarenek guzików, kamyczków za pomocą palców, wydzieranie pasków papieru, zwijanie pasków papieru w kulki, które można wykorzystać do prac plastycznych, zabawy w piasku kinetycznym, malowanie farbami za pomocą palców, nakręcanie małych bączków, zabawy z piance do golenia lub piasku- rysowanie wzorów, które prezentuje nauczyciel, wyciągnie, przenoszenie elementów za pomocą różnych szczypców, pęsetek rozcieranie plasteliny, inne zabawy z plasteliną, modeliną lub innymi masami plastycznymi.

Proponowane ćwiczenia pomogą przygotować nasze przedszkolaki do typowych ćwiczeń grafomotorycznych, a także przygotują ich rączki do prawidłowego sposobu trzymania narzędzia pisarskiego.

ELEMENTY KONCEPCJI PEDAGOGICZNEJ FREDRICHA FROEBLA – mają na celu rozwijanie sprawności ruchowych i cech motoryki: siły, sprawności, szybkości, zwinności, gibkości, rozwijanie motoryki małej i dużej, tworzenie okazji do ćwiczenia funkcji percepcyjno-motorycznych w działaniach plastyczno-konstrukcyjnych.1. Twórcze prace ręczne – dzięki tym technikom dzieci uczą się cierpliwości oraz dokładności, bowiem drobne przeoczenia nie pozwolą ukończyć pracy z zadawalającym efektem. Jest to dla dzieci motywujące i daje poczucie sprawstwa oraz spełnienia, mają również znaczny wpływ na sferę emocjonalno- społeczną, wyciszają dzieci i uspołeczniają oraz uczą zaradności. Dzieci zaczynają od najprostszych zajęć. Kiedy ich koncentracja, zaangażowanie i precyzja ruchów wzrastają pojawia się kolejny element:* rysowanie kredkami świecowymi, kredą, świecą, węglem drzewnym, flamastrem, patykiem na ziemi, na płaszczyźnie pokrytej farbą klejowa;* malowanie farbami plakatowymi, akwarelowymi, klejowymi;* modelowanie w piasku, plastelinie i glinie;* perforowanie papieru – wykłuwanie wzorów na papierze za pomocą szydła lub igły osadzonej w drewnianej obudowie;* składanie papieru – celem jest stworzenie składanki przestrzennej z wyciętych z papieru form tj. kwadrat, koło, trójkąt;* drukowanie stemplem na papierze lub płótnie (stemple mogą być wykonane z warzyw np. z ziemniaka lub z materiałów przemysłowych np. z karty drewnianej czy plastikowej) uzyskując różnego rodzaju kształty;
* szycie, wycinanie, haftowanie – to łączenie punktów kolorową nitką lub nauka prostych ściegów;

* wycinanie i tworzenie wycinanek – to wycinanie elementów prostych form geometrycznych i naklejanie ich na papier;

* wyplatanie (koszykarstwo) z papieru – to przeplatanie pasków papieru o szerokości min. 1 cm;

* konstruowanie z materiałów przemysłowych i tworzyw naturalnych – np. konstrukcje z grochu i wykałaczek oraz budowle z odpadów i opakowań;

* tworzenie wzorów – wzory i mozaiki tworzone są na drewnianej kwadratowej siatce, która ułatwia budowanie modeli symetrycznych i asymetrycznych oraz różnych ornamentów.

2. Wykorzystanie darów Froebla – pomoce te doskonale rozwijają intuicję matematyczną, wspierają edukację społeczną , artystyczną, pobudzają myślenie przestrzenne, konstrukcyjne, kreatywne. Rozwija wyobraźnię, precyzję oraz zdolności motoryczne dziecka. Podczas zabawy dzieci angażują wszystkie zmysły, manipulują darami.

Dary Froebla to 14 starannie wykonanych drewnianych pudełek zawierającymi przedmioty do zabawy i nauki. Przedmioty znajdujące się w pudełkach to wełniane piłeczki, na sznurkach większe i mniejsze drewniane klocki o określonym kształcie, płytki, mozaiki, pierścienie oraz ich fragmenty, patyczki o różnej wielkości, kołeczki oraz plansza z nadrukowaną siecią matematyczną. Przedmioty są wyrazistych kolorach podstawowych i pochodnych lub w szlachetnym kolorze drewna bukowego. Wyjątkowości tych zabawek edukacyjnych polega wzajemnej proporcji brył i kolorów. Do prowadzenia zabaw z darami Froebla wykorzystane będą wiersze i rymowanki, które wzbudzą zainteresowanie, atrakcyjność zajęć wśród dzieci i zachęcą je do tworzenia.

Istotnym warunkiem nauczania rozwijającego dziecko jest odpowiedni dobór form organizacyjnych, które z jednej strony powinny odpowiadać właściwościom i potrzebom dzieci, z drugiej- służyć skutecznej realizacji zadań. Formy realizacji:

praca indywidualna ;
praca grupowa;
praca zespołowa .

Odpowiednio do danej metody i formy pracy nauczyciel musi przemyśleć i przygotować pomoce dydaktyczne oraz bardzo starannie przemyśleć organizację pracy.

V. SPODZIEWANE EFEKTY

Dziecko:

normalizacja napięcia mięśniowego kończyn,
prawidłowy odbiór wrażeń dotykowych,
lepsza sprawność ruchowa całej kończyny górnej,
stosowanie właściwego chwytu narzędzi kreślarskich, sztućców
lepsza koncentracja uwagi,
poprawa umiejętności grafomotorycznych,
prawidłowa orientacji w przestrzeni i w schemacie własnego ciała,
ukształtowanie koordynacji wzrokowo – ruchowej,
usprawnienie precyzyjnych ruchów rąk, dłoni, palców,
zdobycie nowych umiejętności manualnych i manipulacyjnych.

Rodzice:

radość w osiąganiu przez dziecko umiejętności w dziedzinie matematyki;
dostrzeganie u dziecka wiary we własne możliwości.

Przedszkole:

kreatywność nauczyciela,
zdobycie przez nauczycieli nowego doświadczenia i wiedzy,
podnoszenie jakości pracy przedszkola,

wykorzystanie nowych metod pracy.

EWALUACJA

Realizowany program zakłada systematyczną jego ewaluację, która służyć będzie badaniu sprawności manualnej dzieci. Prowadzona ewaluacja pozwoli na refleksję nad własną pracą nauczycieli.

Sposoby ewaluacji:

obserwacja dzieci podczas zajęć;
rozmowy indywidualne z dziećmi;
karty pracy dzieci;
analiza prac plastycznych (porównanie prac przed i po zakończeniu realizacji programu);
zamieszczenie na stronie internetowej przedszkola zdjęć z prowadzonych zajęć;
informacje zwrotne od rodziców dotyczące wpływy prowadzonych zajęć na sprawność manualną dzieci.

Analiza powyższych elementów pozwoli stwierdzić w jakim stopniu realizowany program spełnił nasze oczekiwania, czy zamierzone w programie cele zostały osiągnięte, czy proponowane zadania, ćwiczenia i materiał pracy z dzieckiem są skuteczne i czy przynoszą pożądane rezultaty. Z wynikiem ewaluacji zostanie zapoznana Rada Pedagogiczna na Radzie Podsumowującej rok szkolny 2020/2021.

REALIZACJA INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ „SPRAWNE RĄCZKI” W PRZYPADKU ZDALNEGO NAUCZANIA

Zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość to aktywność nauczyciela i przedszkolaka, która może odbywać się z użyciem monitorów ekranowych, po poinformowaniu rodziców dziecka o sposobie realizacji zajęć.

Działania w ramach zdalnej realizacji innowacji pedagogicznej mogą być prowadzone w oparciu m.in. o:

materiały edukacyjne na sprawdzonych portalach edukacyjnych i stronach internetowych wybranych instytucji kultury i urzędów;
dzienniki elektroniczne
komunikację poprzez pocztę elektroniczną
media społecznościowe, komunikatory, programy do telekonferencji przy zachowaniu bezpiecznych warunków korzystania z Internetu
lekcje online, wysyłanie filmów z realizacją zajęć nagranych przez nauczyciela
programy telewizji publicznej i audycje radiowe
zamieszczanie informacji i materiałów edukacyjnych na stronie internetowej przedszkola
kontakt telefoniczny z nauczycielem
wydrukowanie przez placówkę materiałów dla przedszkolaków i wyłożenie ich we wskazanym miejscu do odbioru przez rodziców
„okienko” w przedszkolu do odbioru prac dzieci itp.
przesyłanie przez rodziców filmów i zdjęć prac dzieci na pocztę elektroniczną nauczyciela
inne sposoby wskazane przez dyrektora szkoły w porozumieniu z nauczycielami i przy wsparciu organu prowadzącego

Przekazywane przez nauczyciela treści i zadania do wykonania nie powinny być zbyt obszerne, aby nie przerosły możliwości przedszkolaków, co zniechęci ich do pracy i przyniesie skutki odwrotne do zamierzonych.

Nie wszystkie dzieci mogą mieć w pełni swobodny dostęp do sieci. Niektórzy muszą się dzielić komputerem czy telefonem z rodzeństwem (zwłaszcza uczącym się w szkole).

Rodzice powinni zachęcać dzieci do samodzielnej pracy, utrzymywać kontakt z nauczycielem, regularnie korzystać z dziennika elektronicznego, sprawdzać stronę internetową przedszkola, wspierać (ale nie wyręczać!) dzieci w wykonywaniu zadanych prac.

Autorki:

mgr Ewelina Romanowska

mgr Kamila Kondracka

mgr Beata Tarczyluk

Kondracka Kamila

Related posts